Metal Sektöründe İşyeri Ortam Ölçümleri
Metal Sektörü Çalışma Ortamı Ölçümleri Riskler
Metal sektörü genel olarak; metal eritme ve arıtma endüstrisi ile metal işleme endüstrisi olarak tanımlanabilir.
– Metal eritme ve arıtma işlemlerinde, saf metalleri elde etmek için metal cevherleri ve hurdalarının işlenmesi söz konusudur.
– Metal işleme işlerinde ise, diğer sektörlerin ihtiyaç duyduğu; makine ve makine parçaları, alet ve araçların üretimi söz konusudur.
Metal Sektöründe Yapılan İşlemler; Eritme ve arıtma, Döküm, Dövme-şekillendirme ve presleme, Kaynak ve metal kesme, Sinterleme (metal filizlerini ısıtarak toprak hale getirme…) Talaşlı imalat-Talaş kaldırma işleri (Tornalama, Freze,…Taşlama, Parlatma, Zımparalama, Yüzey işleme, Yüzey kaplama işlemleri (elektro, galvaniz, ısıl işlem, eloksal, toz boya vb) yapılır. Bu süreçlerin her birinde kendine özgü tehlike kaynakları ile riskler bulunmaktadır…
Kaynak Gazları ve Dumanı
• Esas metal veya dolgu metali(kurşun, kadmiyum, nikel, krom)
• Metalin üstünde mevcut olan kaplamalar ve boyalar veya örtülü elektrodlar
• Koruyucu gazlar,
• Arkta ultraviyole ışınların ve ısının etkisi ile oluşan kimyasal reaksiyonlar,
• Kullanılan yöntem ve dolgu maddeleri,
• Ortamdaki hava kirliliği, örneğin kaynak öncesi yapılan temizleme ve yağ sökme işlemleri sonucunda oluşan buharlar(CO, karbondioksit, duman ve diğer boğucular)
Kaynak iÅŸlerindeki tehlikeler
1-Elektrik
2-Elektromanyetik Alan
3-X ve gama ışınlarına maruziyet
4-Yangın, patlama
5-Kaynakta kullanılan basınçlı tüplerden kaynaklı tehlikeler
6-Kaynak yapılan mekan koşulları ( atmosferik şartlar, patlayıcı ortam vb.)
7-Kaynakta oluÅŸan gazlar/ duman/ toz
8-Mekanik etmenler(gürültü vs.),
9-Sıcak parçalarla temas,
10- Ergonomi (Statik ağır işlerde tekrarlayıcı zorlanmalardan kaynaklanan incinmeler zorlanmalardan kaynaklanan incinmeler uygunsuz çalışma sonucu kas iskelet sistemi rahatsızlıkları, ağır metal parçaların kaldırılması sırasında yorucu fiziksel iş yüklenmesi, kas gerginliği ve ellerde zorlanma
11-Kapalı alanda kaynak çalışması
Kaynak sırasında hangi gazlar ve duman üretilirler?
Gazlar –Karbon Monoksit -Hidrojen Florid -Nitrojen Oksit –Ozon
Dolgu metalinin kaplandığı akıcıdan (inorganik florid)
Sıcak ve mor ötesi ışınım nedeniyle havada bulunan kimyasalların veya klorinli hidrokarbonların reaksiyona girmesinden (azotdioksit, ozon, fosgen)
Kaynak alanını örten inert gazlardan (karbondioksit, helyum, argon)
Kaynak işlemleri sırasında, karbonmonoksit, karbondioksit, nitrojen ve ozon gibi gazlar açığa çıkar.
KAYNAK BUHARI ÇIKTIĞI NOKTADAN LOKAL HAVALANDIRMA İLE ÇEKİLMELİDİR!
Dökümcülük: Yapılan işlemler: – • Maça kumu ve model hazırlama – • Kalıp kumu ve kalıp hazırlama – • Döküm ve ateş hazırlama – • Metal eritme ve arıtma – • Kalıp içine metal dökme – • Kalıptaki metal dökümü soğutma – • Kalıptan dökümü çıkarma – • Temizleme ve çapak giderme • Kimyasal tehlikeler: toz (kömür, ahşap, kum), silika, formaldehid, izosiyanatlar • Fiziksel tehlikeler: gürültü, titreşim, radyasyon, ısı stresi
Dövme ve presleme:
Metal parçalarına yüksek basınç uygulanarak şekil verilmesi işlemidir. – Kimyasal riskler: formaldehid, makine ve kalıp yağları – Fiziksel riskler: ısı stresi, gürültü, vibrasyon – Ergonomik riskler ve – Biyolojik riskler bulunmaktadır.
Metallerin yüzey işlemleri:
Metal yüzeyine çeşitli özellikler ve görünüm kazandırmak amacıyla yapılır. • Isıl işlem, • Elektro-kaplama, • Elektrolitik parlatma, • Galvanizasyon işlemlerinde kostik ve aşındırıcı kimyasalların kullanımına bağlı yanıklar ve tahrişlere neden olur. • Kimyasal tehlikeler: kostik ve korozif maddeler, krom, nikel, toz, karbonmonoksit • Ergonomik riskler…
• Demir, alüminyum, bakır, kurşun, çinko, magnezyum, cıva, nikel, kıymetli metaller, kadmiyum, selenyum, kobalt, kalay ve titanyum hurdadan yeniden kazanılan metallerdir. • Bu işlemlerde; • Metal dumanları, • metal oksitleri, • ağır organikler, • yağ ve asit buharları, • Ve toza maruziyet • Yüksek gürültülü • ve sıcaklığa maruziyet bulunmaktadır. • Kimyasal tehlikeler: Toz, metal partikülleri, metal buharları, solventler • Fiziksel tehlikeler: gürültü, ısı
Vücudun titreşim kaynağına göre etkilenmesi;
Tüm vücut titreşimi: – Titreşime bağlı olarak üst uzuvlar, omuz ve boyun da dahil kas-iskelet sistemi hastalıklarının sıklığı da artar.
El-kol titreşimi: – Titreşime neden olan aletlerin kullanımı ile hissedilen titreşimdir.
– Sinir sistemi, kas ve iskelet sistemi, göz ve iç kulakta etkilenmeler oluşmaktadır.
Beyaz Parmak Hastalığı: – Titreşim etkisi sonucu el parmaklarında kan dolaşımına ilişkin bozukluk oluşur, kan dolaşımı olumsuz etkilenir ve parmaklarda renk değişikliği, beyazlaşma görülür. – Soğuk temasında daha belirgin hale gelen bu durumda el parmaklarında soğuma ve ağrı olur.