Patlamadan Korunma Dokümanı

İşyerinde risk değerlendirmesi yaparken patlayıcı ortamdan kaynaklanan riskler
a) Patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın kalıcılığı,
b) Statik elektrik de dâhil tutuşturucu kaynakların bulunma, faal ve etkili hale gelme ihtimalleri,
c) İşyerinde bulunan tesis, kullanılan maddeler, prosesler ile bunların muhtemel karşılıklı etkileşimleri,
d) Olabilecek patlamanın etkisinin büyüklüğü,
dikkate alınıp değerlendirilmelidir.
Değerlendirme Kriterleri:
Patlama riski değerlendirilirken aşağıda sayılan kriterlerde dikkate alınmalıdır:
Ortamda tutuşabilir maddeler mevcudiyeti, patlayıcı ortama yol açacak patlayıcı karışımın havadaki dağılım oranı, patlayıcı atmosfer meydana gelebileceği yerler, tehlikeli patlayıcı atmosferin oluşma ihtimali, tehlikeli patlayıcı ortamın oluşumunun güvenli bir şekilde önlenip önlenemeyeceği, tehlikeli patlayıcı ortamın ateşlenmesinin(tutuşmasının) güvenli bir şekilde önlenip önlenemeyeceği ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Ayrıca patlama riskinin değerlendirilmesi yapılırken, “Patlamadan Korunma Dokümanı” nın azırlanması bu değerlendirmenin yapılmasını kolaylaştıracaktır. Gerekli risk değerlendirmesi yapıldıktan sonra patlamadan korunmak için alınacak teknik ve organizasyon önlemler uygulanmaya başlanmalıdır.
Patlamadan Korunma İçin Teknik Önlemler
Tehlikeli patlayıcı ortamın önlenmesi
· Tutuşabilir maddeler yerine mümkünse başka madde kullanımı
· Konsantrasyonların sınırlandırılması
· İnert(işletmede ortam oksijeniyle kimyasal olarak reaksiyona girmeyen maddeler) madde kullanımı
· Çalışma ortamı etrafında patlayıcı ortamın oluşumunu sınırlandırmak veya önlemek
· Gaz Alarmları
· Ateşleme kaynaklarının patlayıcı ortam ile bir araya gelmesini önlemek
· Tehlikeli Bölgelerin Sınıflandırılması
· Koruyucu önlemlerin genişletilmesi
· Ateşleme Kaynağı Tipleri
· Patlamaların etkilerinin azaltılması (azaltma önlemleri)
· Patlamaya dayanıklı ekipman
· Patlamaya dayanıklı tasarım
· Patlama rahatlaması
· Patlamayı bastırma
· Patlamanın yayılmasını önleme (explosion decoupling)
· Patlayıcı Ortam Ölçümleri
İşyerlerinde oluşabilecek patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak için patlamadan korunma önlemlerini uygulamak gerekir.
“Patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı gaz, toz ve buhar” ile çalışmak veya bu maddeleri işlemek zorunda olan iş yerlerinde alınması gereken ilk ve en önemli tedbir, patlayıcı ortam oluşmasını önlemektir. Bu konuda meslek kuruluşlarının tavsiyeleri olduğu gibi “iş sağlığı ve güvenliği” ile ilgili mevzuatın zorlayıcı yaptırım şartları da mevcuttur. Patlayıcı ortam oluşmasını önlemek için alınan tedbirler iki bölümde incelenmekte olup en öncelikli ve en önemli olanı “Birincil Tedbirler” dir.